Bütçe İlkeleri-Genellik ve Birlik İlkelerinin İstisnaları
Niye Bilinmeli?
Bütçenin temel ilkeleri, temel özellik ve fonksiyonlarının gerçekleşmesi için uygulaması zorunlu olan ilkelerdir. Bütçenin, denetim , yönetim ve planlama aracı olabilmesi için kamu kesiminin tüm kaynak ve harcamalarını bütün ayrıntıları ile kapsaması ve bütün kamu kesimi üretici birimlerinin kaynak ve harcamalarının tek bir bütçe içinde toplanması bir ilke olarak önerilir. Diğer bir anlatımla yürütme organının halk tarafından denetlenebilmesi için , kamu kesiminin kaynak ve harcamalarının tümü konusunda bilgi sahibi olması ve miktar birleşimi konusunda onay vermesi gerekir. Öte yandan yürütme organını bütçeyi bir yönetim aracı olarak kullanabilmesi için kamu kesimi kaynak ve harcamalarının tüm ayrıntıları ile ekonomi üzerindeki etkisini bilmesi ve hesaplaması zorunludur. Son olarakta , planlama aracı olarak bütçenin kullanılabilmesi için tüm kamu kaynak ve harcamalarının toplam arz ve talep içindeki yerinin ve büyüklüğünün bilinmesi gerekmektedir.
Bütçenin yapılması ve uygulanması konusunda geçerli olan bu ilkeler aslında özel ve daha küçük yapılar için de temelde geçerlidir. Organizasyonun etkin yönetimi, denetimi ve verimlilik hesaplamalarının yapılabilmesi bu ilkelerin uygulanmasına bağlıdır. Birçok durumda kişisel ve işletme bazlı çıkarlarla toplumsal ve ana organizasyonda konsolide edilmiş çıkarlar arasında çelişki yaşanabilir. Bu çelişkiler özellikle, çıkarlar için söz konusu edilen zaman boyutuyla ortaya çıkabilir. Kısa vadeli kişi ve firma çıkarları kısa veya uzun vadeli toplumsal ya da ana organizasyon çıkarlarıyla çelişebilir. Tersi durum da söz konusu olabilir. Aslında bütçler ve yapılma ilkeleri bu çıkar çatışmalarını da yönetir. Toplumsal çıkarların gözetilmesi bütçelerin yapılması ve denetlenmesi ile mümkün hale gelir. İşte bu sebeplerle sağlık yöneticileri, bütçeleri bir formalite olarak görmenin dışında niye ve hangi ilkelerle yapıldığını bilerek hem sürece gerçekten nüfuz edebilmeyi hem de kendilerine tahsis edilen bütçeleri kanuni sakıncalar çıkmadan kullanmayı öğrenmelidirler. Normal şartlar altında, en üst kademeden alt kademeye kadar neyi niye yaptıklarını bilen bütçe uygulayıcılarının elinde, bütçelerin daha gerçekçi şekilde yapılacağı ve daha sağlıklı bir şekilde uygulamaya alınacağı öngörülebilir.
İlgili Dosyalar
Konuyu Kavrayabilmek İçin Şu Yazıları Tıklamanız ve Okumanız Faydalı Olabilir:
