Türkiye’deki tezlere ulaşmanın zorluğuyla ilgili yazıları okumuşsunuzdur. Bu gözlemlere katılmakla birlikte, aslında sadece üniversitelerin değil araştırmacıların da bundan sorumlu olduğunu düşünüyorum. Yazarlara özellikle kendi makalelerini erişilebilir yapmakta iş düşüyor. Bu yazıda, yayınladığınız makalelerin listesini ve dosyaları nasıl paylaşabileceğinizden bahsedeceğim.
Yayın Hakkı Meselesi
Çoğu akademisyenin malesef yanlış bildiği konulardan biri dergilerde veya konferanslarda yayınlanan makalelerin telif haklarının tamamının yayıncı kuruluşa ait olduğudur. Oysa ki yazarlar makalelerini kendi sitelerinde serbestce yayınlayabilirler. Mesela birkaç telif hakkı dokümanından derlediklerim şunlar:
IEEE
This section provides authors with clear guidance on their rights to reuse the accepted but not published versions of their IEEE-copyrighted papers in various online scenarios, such as:
-
On the authors’ personal web sites or on servers operated by the authors’ institution
-
In the authors’ own teaching or training duties, or those of their institutions (e.g., course packs, e-reserves etc.)
Elseiver
What rights do I retain as a journal author*?
-
the right to make copies (print or electronic) of the journal article for your own personal use, including for your own classroom teaching use;
-
the right to post a pre-print version of the journal article on Internet websites including electronic pre-print servers, and to retain indefinitely such version on such servers or sites for scholarly purposes
Taylor - Francis
In assigning Taylor & Francis or the journal proprietor copyright, or granting an exclusive license to publish, you retain:
-
the right to share on a non-commercial basis with colleagues in print or digital format your “Author’s Original Manuscript” (i.e., the unpublished version of the article created by you prior to peer review; formerly a “preprint”);
-
the right to post on a non-commercial basis your “Author’s Original Manuscript” as a digital file on your own website for personal or professional use, or on your institution’s network or intranet or website, or in a subject repository that does not offer content for commercial sale or for any systematic external distribution by a third party with the acknowledgment below
Yani kısaca, kendi makalelerinizi başka dergilerde yayınlanmış olsalar bile, kar amacı gütmeden yayınlabilirsiniz. Ancak dikkat edilmesi gereken, makalenin dergide yayınlanan (logoları filan basılı, derginin sitesinden indirilmiş) halini değil, onlara yolladığınız baskıdan önceki halini kullanmanız gerektiği. Gerçi dergideki versiyonunu kullansanız bile, sırf bu yüzden yayıncı kuruluşun yazarın kendisine de dava filan açacağını sanmıyorum. Zaten açık erişim baskısıyla karşı karşıya oldukları bu günlerde, böyle bir hamleyle imajlarını daha da zedeleyeceklerini sanmıyorum.
Google Akademik
Yayınladığınız makale listesini paylaşmak için en pratik yöntemlerden birisi Google Akademik’de bir profil oluşturmak. Bunun nasıl yapılacağını akademik profiller yazısında anlatmıştım. Benim profilime şu adresten ulaşabilirsiniz. Google Akademik’in güzel yanı yeni makalalerinizi otomatik taraması ve yeni makalelerinizi profilinize eklemesi. Üstelik makalelerinize yapılan alıntıları da görebilirsiniz. Ancak, makalelerinizi doğrudan paylaşamıyorsunuz ve sadece yayıncı kuruluşun sayfasına yönlendiriliyorsunuz. Bu yönüyle açık erişime çok da katkıda bulunduğu söylenemez.
Mendeley
Eğer Mendeley kullanıcıysanız ve Mendeley’de bir internet profili oluşturduysanız, ‘My publications’ klasörüne koyduğunuz makaleleleriniz otomatik olarak web profilinizde yayınlanır. Örnek olarak profilime şu linkden ulaşabilirsiniz. Bir ara Mendeley pdf dosyalarına ulaşmak için üye olmanızı gerektiriyordu, ancak şu an için öyle bir şey görünmüyor. Mendeley sitesindeki profilinize yeni makalelerinizi eklemek için tek yapmanız gereken makalenizi ‘My publications’ klasörüne eklemek .
BibBase + Mendeley
Eğer makalelerinizi Mendeley sitesinde değil de üniversitenizin sayfasında ya da kişisel sayfanızda yayınlamak istiyorsanız bunun için en güzel yollardan biri deBibbase kullanmak.
Açıkcası bibbase kullanmak için mendeley kullanıcısı olmanıza da gerek yok. Yapmanız gereken makale arşivinizi .bib dosyası olarak bibbase sitesine yüklemek. Bibbase size bu dosyadan istediğiniz sitede kullanabileceğiniz bir sayfa üretecek. Bu sayfaya link verebileceğiniz gibi, kendi sitenize üstelik de css dosyasıyla görünümünü de değiştirerek kolaylıkla ekleyebilirsiniz. Eğer Mendeley kullanıcısıysanız, şu adresten Mendeley hesabınıza erişim izni verdiğinizde, Mendeley hesabınızdaki makalelere ulaşabileceğiniz bir internet sitesi oluşturulacak. Bu siteyi daha sonra kişisel sitenizde kolaylıkla kullanabilirsiniz. Daha fazla bilgi için Bibbase’in yardım sayfasına göz atabilirsiniz. Gene bibbase ile oluşturduğum profile şu linkden bakabilirsiniz.
Diğerleri
Bunlar dışında gözüme çarpan diğer çözümler:
-
Kendi sitenizde, kendi sunucularınızda yayınlamak. Zahmetli olsa da uzun vadede belki de en sağlam ve kontrolün elinizde olduğu seçenek.
-
Excibit Citeline MIT’nin geliştirdiği bir altyapı. Gene bibtex dosyasıyla çalışıyor,güzel şablonları var. Mendeley hesabınızla veya Zotero hesabınızla eşleştirmek mümkün
-
arxiv.org Makaleleri tek tek yüklemek gerekse de, Latex desteği ve oturmuş altyapısıyla güzel bir seçenek.
Kaynak: http://asuyatuyolar.org/2012/12/makalelerimi-nasl-listelerim.html
