Sağlık Yöneticilerinin Aşağıdaki Konularda Asgari Düzeyde Bilgiye Sahip Olmaları Beklenmektedir(Liste Alandaki Hocalarımız Tarafından Güncellenecektir)
Ulusal Sağlık Hesapları ve Sağlık Ekonomisine Geçiş
Sağlık piyasalarının tamamına yakını, ne tamamen rekabetçi ne de tamamen tekelcidir (Jacobs & Rapoport, 2002, s. 217).Sağlık piyasalarında özel sektör bulunmakla birlikte geniş bir devlet kesimi ve devlet sağlık harcamaları söz konusudur. Sağlıkta geniş hükümet müdahalesinin altında yatan temel mantık, tam rekabet piyasalarının ideal varsayımlarının hiçbirinin sağlık piyasalarında düzgün çalışmaması olarak gösterilir (Donaldson, Gerard, Jan, & Wiseman, 2005, s. 29). Ekonomi teorisine göre devlet; kamu mallarını koruma, tekelci gücü kontrol etme, dışsallıkları yönlendirme ve bilgi asimetrisi ile başa çıkma durumlarında piyasada olabilir ve olmalıdır. (Wonderling, Gruen, & Black, 2005, s. 150). Ayrıca, sağlık piyasalarında hizmet alıcısı tarafında bulunan bilgi azlığı, sağlık sigortacılığındaki “Ters seçim ve ahlaki tehlike” olarak tanımlanan etik dışı uygulamalar, fiyatlanamayan dışsallıklar ile bazı malların tüketilmesi konusunda oluşmuş konsensüs olarak tanımlanabilecek paternalizm, devletin bu piyasalarda olmasını gerektirmektedir(Rosen, 2005, pp. 216-219), (Sayım, 2009, s. 280). Amerika gibi kişisel finansmanın yüksek olduğu ülkelerde dahi hükümetin sağlık harcamaları artma eğilimindedir (Getzen, 2010, s. 334-335). Hükümetler kaynak veya gelir dağılımı tahsisini etkilemek için çeşitli politikalar ve araçlar kullanabilir. Sağlık ile ilgili temel kategoriler, seçici emtia vergileri ve sübvansiyonlar, sağlığa yönelik kamu harcamaları, transfer programları ve düzenlemeler olarak kabul edilebilir (Folland, Goodman, & Stano, 2010, s. 416).
Sağlık finansman politikası şu konularda karar vermeyi gerektirir. Tahsisat nasıl yükseltilecektir? Tahsis edilen fonlar nasıl bir araya getirilecektir? Adil ve verimli bir şekilde nasıl kullanılacaktır? Bilgilendirilmiş şekilde karar süreçleri için, kullanılan mali kaynakların miktarı, bunların geldiği yerler ve nasıl kullanıldığı konularında güvenilir bilgi gerekmektedir. Ulusal Sağlık Hesapları bir ülkedeki farklı sağlık bakım faaliyetleri, sağlayıcıları, hastalıklar, nüfus grupları ve bölgeler için kamu ve özel tüm sektörlerdeki sağlık harcamaları eğilimlerini izlemek amaçlı kanıtlar sağlar. Etkili sağlık finansmanı için ulusal stratejiler geliştirilmesi ve sağlıkta ek fonların arttırılmasına yardımcı olur. Bu bilgiler bir ülkenin sağlık sisteminin gereksinimlerine ilişkin finansal projeksiyonlar ve kendi geçmiş deneyimleri ya da diğer ülkelerle karşılaştırmalar yapmak için kullanılabilir. Ulusal Sağlık Hesapları başlığı “Dünya Sağlık Örgütü”nün küresel çapta sağlık birliktelikleri kurması için bir araç örneğidir. Bu alanda normların belirlenmesi, sağlık sistemlerinin performansında eğilimleri izlemek, farklı ülkeler için politika seçenekleri göstermek ülkelerin bilgilendirilmiş karar kapasitelerini arttırmak için faydalı olabilecektir (World Health Organization, WHO, 2010).Sağlık sektöründe de ekonomik kuralların ve ilkelerin uygulanabileceği, sağlık sektöründe yaşanan önemli bazı problemlere ekonomi biliminin önemli bir şekilde ışık tutabileceğine dair şu gerekçe ve sorulardan bahsedilebilir(Çelik, 2013, s. 49-50).
- Sağlık Sektörüne Ayrılan Kaynaklar Kıttır.
- Sağlık Sektöründe de Üretim ve Dağıtım Vardır.
- Sağlıkta Hizmetlerinin Üretim ve Dağıtımında Rasyonellik Sorunu.
- Fiyatın Sağlık Hizmeti Kullanımına Etkileri.
Dünyadaki gelişimi açısından değerlendirildiğinde, sağlık ekonomisinin ayrı bir disiplin olarak ortaya çıkışı 1958 yılında Mushkin tarafından yazılan ve sağlık ekonomisinin alanını tanımlamaya çalışan makalesi ile başlamıştır. Mushkin (1962) daha sonra yazdığı bu alandaki ikinci makalesinde ise ilk kez sağlığı bir yatırım olarak gören görüşleri ortaya atmış ve bu çalışma daha sonraki araştırmalara temel oluşturmuştur. Sağlık ekonomisi literatür açısından en önemli dönüm noktası Arrow tarafından 1963 yılında yazılan ve sağlık sektöründe serbest piyasa kurallarının işlemeyiş nedenlerinin tartışıldığı makaledir. 1963-1980 yılları arası ekonominin kavram ve tekniklerinin sağlığa uyarlanması yönünde yoğun çalışmaların yapıldığı ve sağlık ekonomisinin teorik çerçevesinin geliştiği bir dönemdir. 1980’li yıllardan sonra ise sağlığın ölçülmesi kavramının da hızla gelişmesi, sağlık harcamalarının ülkelerin büyüme hızından daha hızlı bir şekilde artmaya başlaması, geri ödeme kurumlarının hızlı gelişen sağlık teknolojisini ödemede karşı karşıya kaldıkları güçlükler nedeniyle sağlık ekonomisinin hemen her alanı ile ilgili araştırmalarda ve yayınlarda büyük bir artış yaşanmıştır. Dünyada bu gelişmeler yaşanırken Türkiye’de sağlık ekonomisinin bir disiplin olarak gelişimi, dünyadaki gelişmiş sağlık sistemlerine sahip ülkeler ile karşılaştırıldığında oldukça geç başlamış olup halen bu alanda yapılan çalışmalar oldukça dağınık ve yavaş bir şekilde gerçekleşmektedir. Bu makalenin ana konusunu oluşturan ve sağlık hizmetlerinde ekonomik değerlendirme yöntemlerinin kullanımı ve daha genel olarak Sağlık Teknolojisi Değerlendirme, Türkiye’de henüz başlangıç aşamasındadır. Türkiye’de bu konuda eğitim ve araştırma yapan kurumlar olmasına karşın sağlık sisteminin amaçları arasında verimlilik, performans, etkililik gibi kavramların sağlık sisteminin amaçları arasında son yıllara kadar yeterince yer almaması nedeniyle uygulama eksik kalmıştır. Kamu sağlık hizmetlerinde yıllar itibari ile yaşanan düşük performans göstergeleri ve kaynakların verimsiz kullanımı hiç bir şekilde sorgulanmamış ve bu sorgulamanın yapılacağı ya da yöneticilerin bundan sorumlu olacağı bir ortam gelişmemiştir. Kamu hastanelerindeki düşük kapasite kullanma oranları buna örnek olarak gösterilebilir. 1990’lı yılların başından itibaren gündeme gelen sağlık reformları çerçevesinde sağlık ekonomisinde kullanılan kavram ve yöntemler de gündeme gelmeye başlamış ancak bunları uygulamaya yönelik gelişmeler 2003 yılında açıklanan “Sağlıkta Dönüşüm” programı ve bunu izleyen dönemde gerçekleşmiştir. Bu program çerçevesinde bir yandan tüm nüfusu kapsayacak bir genel sağlık sigortasının gerektirdiği yasal zemin hazırlanırken bir yandan da mevcut sosyal güvenlik kurumlarının birleştirilmesi ve bunların kapsadığı hizmetlerin hem kapsam hem de finansman yöntemleri açısından eşitlenmesi konusunda önemli adımlar atılmıştır.(Özgen ve Tatar, 2007)
Türkiye'de Sağlık Ekonomisine ilişkin bütüncül kaynakların ise özellikle 2005 yılı sonrası sağlık teşkilatındaki her kademe yönetici ve yönetici adaylarının daha yoğun olarak Yüksek Lisans yapmaya yönelmesiyle ortaya çıkmaya başladığı söylenebilir. 2006 ve 2007 yıllar sonrasında büyük bir hızla bir çok vakıf ve devlet üniversitesinde daha lisans bölümlerinin yanısıra Yüksek Lisans"Sağlık ve Hastane Kurumları Yöneticiliği" programları açılmıştır. Bu alandaki öğrenci sayısındaki artışın alanda çalışan akademisyenleri ve alanla ilgili çalışmaları da arttırdığından bahsedilebilir. Alanla ilgili çalışmaların niceliğinin yanısıra niteliği ile ilgili gelişmeler özellikle sağlık bakanlığının elindeki istatistiki verilerin daha fazla paylaşılması ile çok daha teknik analizin yapıldığı ve sonuçların üretildiği çalışmalarla nicelik yönünden de farklı boyutlara ulaşabilecektir.
Aşağıda sağlık yöneticilerinin bilmesinde fayda görülen temel kavramların bir kısmına dair başlıkları bulabilirsiniz.
Maliyet Fayda Analizi
Niye Bilinmeli?
Sağlık hizmetlerinin çeşitliliği ve hacmindeki genişleme bu hizmetlerin bütçelerinin de sürekli büyümesi ve toplam bütçe içindeki paylarının da büyümesi sonucunu doğurmaktadır. Özellikle devlet bütçelerinin yapılmasında ve karara bağlanmasında bazı karar destek mekanizmaları kullanılmaktadır. Karar vericilerin sınırlı bütçe imkanlarını tahsis ederken, bir takım sayısal hesaplamalar ve tahsis edilen paydan ne tür faydalar elde edileceğine dair raporlamalar talep etmeleri doğal..Devam İçin Tıklayın..
Maliyet Etkililik Analizi
Niye Bilinmeli?
Sağlık yöneticilerinin bilmesi gereken bir başka analiz tekniği ise mailyet etkilik analizidir. Özellikle yatırım kararı verilmiş projelerin ayrıntılarının belirlenmesi ve istenen faydanın hangi alternatif yöntemle gerçekleştirileceğii kararı da sağlık yöneticilerinin önünde duran önemli bir sorudur. Bu noktada da karar destek sistemi unsurlarına ihtiyaç bulunmaktadır. Maliyet etkililik analizinin, özellikle hedeflenen faydanın, farklı alternatiflerle elde edilebileceği durumlarda, ..Devam İçin Tıklayın..
Asimetrik Bilgi ve Belirsizlik Altında Seçim Kavramları
Niye Bilinmeli?
Tam rekabet piyasalarında bilgi eşitliği, alıcı ve satıcıların piyasa hakkında tam olarak bilgiye sahip olmasını ifade eder. Bu durum alıcı ve satıcıların hangi mal ya da hizmetin, nerede, kaça alınıp-satıldığı bilgilerine sahip olması şeklinde açıklanır. Sağlık piyasalarında bu tür bir bilgi eşitliği söz konusu değildir. Bunun öncelikli sebebi sağlık piyasalarının hizmet üretimi ağırlıklı bir piyasa olmasıdır. Üretilen hizmetlere ilişkin standartları belirlemek ve korumak ..Devam İçin Tıklayın..
Bütçe İlkeleri-Genellik ve Birlik İlkelerinin İstisnaları
Niye Bilinmeli?
Bütçenin temel ilkeleri, temel özellik ve fonksiyonlarının gerçekleşmesi için uygulaması zorunlu olan ilkelerdir. Bütçenin, denetim , yönetim ve planlama aracı olabilmesi için kamu kesiminin tüm kaynak ve harcamalarını bütün ayrıntıları ile kapsaması ve bütün kamu kesimi üretici birimlerinin kaynak ve harcamalarının tek bir bütçe içinde toplanması bir ilke olarak önerilir. Diğer bir anlatımla yürütme organının halk tarafından denetlenebilmesi için ..Devam İçin Tıklayın..
Fiyat ve Maliyet İlişkisinin Kısa ve Uzun Dönem Üretim Kararları Üzerindeki Etkisi
Niye Bilinmeli?
Mikro ekonomi firma ve tüketici kararları ile ilgilenir. Tüketicinin karşı karşıya kaldığı en önemli karar tüketip tüketmeme kararı iken firmaların en önemli kararı ise üretip üretmeme kararlarıdır. Dolayısıyla hangi durumlarda üretmeli ve hangi durumlarda üretim durdurulmalıdır. Bu soruların bir hastane ölçeğinde karşılığı için örnek, "yeni bir tanılama ünitesinin ya da bir polikliniğin açılması kararları ya da kapasite arttırım kararları ya da bazı ünitelerin kapatılma kararları ..Devam İçin Tıklayın..
Normatif ve Pozitif Ekonomi
Niye Bilinmeli?
Sağlık yöneticilerinin performansının ölçümünde kullanılan kriterler görev tanımlarıyla uyumlu olmalıdır. Sağlık yöneticilerinin görev tanımlarını bilmeleri ve buna uygun davranış tarzı belrlemeleri kendilerinden isteneni vermeleri açısından oldukça önemlidir. Yönetimde ekonomik modellemelerin dikkate alınması, performans ölçümünde bağımlı ve bağımsız değişkenlerin doğru tespit edilmesi, başarı tanımlamaları ve örgüt uyumu açısınıdan önem kazanmaktadır. Bir organizasyonda ..Devam İçin Tıklayın..
Sağlık Hizmetlerinde Reform Yaklaşımları ve Parametreleri
Niye Bilinmeli?
Sağlık hizmetlerinde reform uygulamaları ve söylemlerinin ülkemizde olduğu gibi dünyada da oldukça dinamik olduğu ifade edilebilir. Sağlık hizmetlerinde reform, aynı zamanda güncellemelerle sürekli kılınan dinamik bir değişim sürecini de ortaya koymaktadır. İşte bu çabaların yürütülmesi ve değişikliklerin sürdürülebilmesine yönelik çalışmalarda özden uzaklaşılmaması ve amaçların belirginleştirilebilmesi için reform söylemlerinin teorik altyapı ve gereksinimlerinin de sık sık ..Devam İçin Tıklayın..
Mikro ve Makro Ekonomi Kavramları
Niye Bilinmeli?
Mikro iktisatta fayda ve kar maksimizasyonunun amaçlayan tüketiciler ve firmaların bu amaca ulaşmak için nasıl karar aldıkları ve piyasada birbirlerinin kararlarını nasıl etkiledikleri analiz edilirken, makro iktisatta aynı analiz, ekonomideki tüm tüketiciler ve tüm firmalar sırasıyla "hane halkı" kümesi ya da sektörü ve "iş alemi" kümesi ya da sektörü adı altında birleştirilerek yapılır ve dolayısıyla da hane halkı ve iş alemi sektörlerinin nasıl karar aldıkları ve piyasada birbirlerini nasıl etkiledikleri ..Devam İçin Tıklayın..
Karın Maksimize Olduğu Üretim Seviyesinin Grafiği ve Açıklaması
Niye Bilinmeli?
Bu konunun uygulaması özellikle maliyetleri iyi ölçümleyebilen sektörler ve kurumlar için geçerlidir. Bu ekonomik analiz marjinal-ortalama ve toplam maliyetler ile marjinal-ortalama ve toplam gelir eğrileri kullanılarak karın maksimum olduğu üretim seviyesinin grafik üzerinde gösterildiği bir analizdir. Türkiye'de sağlık sektörü ve kurumlarının hem genel sağlık piyasa yapısı sebebiyle hem de sağlık yönetiminde şu ana kadar yerleşmiş muhasebe ve yönetim yapısı sebebiyle çok ileri ..Devam İçin Tıklayın..
Ölçek Ekonomileri
Niye Bilinmeli?
Ölçek ekonomisi kısaca üretim ölçeğinde meydana gelen değişimlerle verimlilikte meydana gelen değişimlerin ilişkisinin incelenmesi neticesinde sektör ya da o kurum için en uygun büyüklüğün tespiti faaliyetleri için kullanılabilir. Bu yaklaşıma göre her kurumun en verimli olduğu bir üretim ölçeği vardır ve bunun aşılması ya da altında kalınması durumlarında istenen verimden uzaklaşılmaktadır. İçsel ve Dışsal ekonomi kavramları da bu başlık altında incelenmektedir. Ölçek Ekonomisinin ..Devam İçin Tıklayın..
En Az Üç Ülkeye İlişkin Temel Sağlık Finans Sistemi
Niye Bilinmeli?
Sağlık hizmetleri ve uygulamaları katı ve çokça düzenlemenin yer aldığı ve sürekli güncellendiği dinamik bir alandır. Bir düzenlemelerin yapılmasında en önemli dayanak noktalarından biri yazılan ya da çeşitli şekillerde ifade edilen gerekçeler olmaktadır. Bu gerekçelerin iyi anlaşılabilmesi ve gerçekliğinin test edilmesinde sıkça kullanılan bir metod yapılması düşünülen düzenlemelerin var olduğu örneklerin başarılı ya da başarısız yanlarının ortaya konmasıdır. Dolayısıyla alternatif maliyetleri o..Devam İçin Tıklayın..
Sağlık Ekonomisi Yararlanılabilecek Serbest Erişimli Kaynaklar
1-Sağlık Ekonomisi İlgili Faydalı Olabilecek Serbest Erişimli Yabancı Kitaplar:
Health Economics
-
For many of you, this textbook provides your first exposure to the study ofhealth economics. Perhaps the ongoing controversy regarding health care reform or the prospect of a career in the health care field motivated you to learn more about ...
Health Economics and Policy (with Economic Applications)
-
The 5th Edition of HEALTH ECONOMICS AND POLICY (WITH ECONOMIC APPLICATIONS) thoroughly demonstrates how microeconomic principles apply to health care delivery and its policies.
Introduction To Health Economics
-
This text aims to provide non-economists with an introduction to economics in public health. It covers key economics principles, such as supply and demand, health care markets, healthcare finance and economic evaluation.
Health Economics: An International Perspective
-
This book is ideal for students in public health and related courses, for health care professionals and those studying health economics at a more advanced level.
Handbook of Health Economics - 2. bölüm
-
Presents coherent summaries of major subjects and methodologies, marking important advances and revisions. Serves as a frequently used non-journal reference. Introduces non-economists to the best research in health economics.
Introduction to Health Economics
-
Resources are inevitably scarce and hard choices have to be made. Health economics, as you will see in this book, is about helping to make those choices in a way that improves people's health and the way services are delivered.
Health Economics for Non-Economists: An Introduction to the ...
-
This book has two aims: to improve current perceptions of the role of economics in healthcare, and to explain the methodology of health economic evaluation.
Health Care Economics
-
This introductory economics text is geared toward graduate students who will be medical and health services managers, administrators, or executives.
Health Economics
-
1.3 'Economics of Health' vs. 'Economics of Health Care' Up to this point, reasons for the existence of health economics as a discipline were given and the relationship between macroeconomic and microeconomic ways of looking at health ...
Health Economics: Efficiency, Quality, and Equity
-
This book is a thorough, balanced, and insightful study of the present status and future direction of health care economics and its far-reaching ramifications.
2-Sağlık Ekonomisi ve Temel Ekonomi İlgili Faydalı Olabilecek Diğer PPT Dosyalar:
- Sağlık hizmetlerinde kamu/özel sektörün rolü
- Politikanın Değeri, Analizi ve Değerlendirmesi
- Temel İktisada Giriş Sunumu
- Temel İktisadi Kavramlar Sunum
3-Sağlık Ekonomisi ve Temel Ekonomi İlgili Faydalı Olabilecek Diğer PDF Dosyalar: